Τα κόμικς είναι μια μορφή οπτικής τέχνης που αποτελείται από εικόνες που τις περισσότερες φορές συνδυάζονται με κείμενο το οποίο βρίσκεται σε συννεφάκια κειμένου ή λεζάντες. (http://el.wikipedia.org/wiki/Κομικς)
Έναν άλλο ορισμό δίνει ο γνωστός, μεγάλος δημιουργός κόμικς Σκοτ Μακ Λάουντ αναφέροντας ότι κόμικς είναι «σχήματα και εικόνες ευρισκόμενα εσκεμμένα σε σειρά με σκοπό να μεταδώσουν πληροφορίες ή και να προκαλέσουν αισθητική αντίδραση από το χρήστη.».( http://el.wikipedia.org/wiki/Κομικς)
Ανάλογα το πώς ορίζει κανείς τα κόμικς οι ρίζες τους μπορούν να αναζητηθούν στο 15ο αιώνα ή και στα αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Ωστόσο η σημερινή τους μορφή εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα τα κόμικς αναπτύχθηκαν στην Αμερική και εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη όπου και σιγά σιγά καθιερώθηκαν ως ένα σοβαρό είδος τέχνης. (http://el.wikipedia.org/wiki/Κομικς)
Η λέξη κόμικς προέρχεται ετυμολογικά από την λέξη κωμικός κι αυτό γιατί οι πρώτες ιστορίες ήταν κωμικού περιεχομένου. Σύμφωνα με τον ορισμό, κόμικς σημαίνει τέχνη της αφήγησης ιστοριών με διαδοχή σχεδιασμένων εικόνων στη τυπογραφική επιφάνεια και αφηγούνται πάντα ιστορίες οποιουδήποτε περιεχομένου. Για να υπάρξει κόμικς πρέπει να υπάρχουν διαδοχικές εικόνες όπου η μία συνεχίζει το νόημα της άλλης. Μία ιστορία κόμικς είναι πάντα τυπωμένη σε χαρτί.
Όσο αφορά τη δομή των κόμικς αποτελούνται από δύο εικόνες και στην περίπτωση που υπάρχει κείμενο, αυτό δε λειτουργεί ποτέ εις βάρος των εικόνων.
Ο όρος «εικονογράφηση» χρησιμοποιείται από τον Πέτρο Μαρτινίδη. Αυτός ο όρος δεν δεσμεύει την θεματική των ιστοριών, κάτι που κάνει ο όρος «κόμικς» , ο οποίος παραπέμπει σε ιστορίες κωμικού περιεχομένου. Η διαφορά ανάμεσα στην εικογραφήγηση και στην εικονογράφηση είναι ότι στη τελευταία οι εικόνες λειτουργούν διακοσμητικά ενώ στην πρώτη αποτελούν το βασικό στοιχείο για την αφήγηση των ιστοριών. Άρα , ο όρος εικονογράφηση είναι πιο κατάλληλος γιατί περικλείει όλα τα χαρακτηριστικά των ιστοριών κόμικς.
Τα κόμικς καθρεφτίζουν τα χαρακτηριστικά της εποχής μας, καθώς η μεγάλη διάδοσή τους συνδέεται με την αύξηση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά).
Αφού η σύγχρονη τεχνολογία έχει περιορίσει το λόγο και έχει μειώσει την αγάπη για
διάβασμα ωφέλιμων βιβλίων και περιοδικών και η εικόνα έχει κυριαρχήσει σε βάρος του λόγου, τα κόμικς καλύπτουν τις ψυχαγωγικές, αισθητικές, μορφωτικές και παιδαγωγικές ανάγκες τόσο των παιδιών, όσο και των υπόλοιπων αναγνωστών.
Οι πολύχρωμες και πολλές εικόνες των comics δεν κουράζουν, όπως τα γράμματα, και ταυτόχρονα αποτελούν ένα σύγχρονο επικοινωνιακό μέσο αφού τα περισσότερα θέματα των κόμικς είναι επίκαιρα (π.χ. Οικολογική καταστροφή, κίνδυνος πυρηνικού πολέμου κατάκτηση διαστήματος), άλλα τοποθετούνται στο μέλλον (ενεργοποίηση της φαντασίας) ή κάνουν αναδρομή στο παρελθόν (ταξίδι μέσα στο χρόνο για ανακάλυψη θησαυρού).
Η αμεσότητα της επικοινωνίας είναι αυτό που εξασφαλίζει την επιτυχία των κόμικς. Το σενάριο και την αφήγηση των κόμικς την αντιλαμβανόμαστε άμεσα και χωρίς δυσκολία. Τόσο η δομή των επεισοδίων όσο και τα κύρια χαρακτηριστικά των ηρώων επαναλαμβάνονται στερεότυπα. Οι ήρωες είναι πάντα ίδιοι, με τα ίδια ελαττώματα και αρετές . Αυτό κάνει την ανάγνωση και αναγνώριση των χαρακτήρων εύκολη. Τα κόμικς έχουν ανάγκη τη δημιουργική φαντασία του αναγνώστη για να μπορέσουν να συμπληρωθούν και να υπάρξουν. Είναι ερεθίσματα του νου και της φαντασίας. Η εικόνα δεν είναι ούτε απλή, ούτε ευκολοδιάβαστη γιατί συμπυκνώνει πληροφορίες που πρέπει να ερμηνευτούν. Ο αναγνώστης είναι υποχρεωμένος να διακρίνει τα βασικά στοιχεία που τη συνθέτουν, να εντοπίσει τις πληροφορίες και να προσπαθήσει να τις ερμηνεύσει νοηματικά. Επομένως, του δίνεται η ευκαιρία και η δυνατότητα μιας ενεργητικής παρέμβασης, που θα εμποδίσει τη συνείδησή του να αλλοτριωθεί και το πνεύμα του να υποταχθεί.
Το βασικό πλεονέκτημα των κόμικς είναι η επικοινωνιακή δύναμή τους που μπορεί να αξιοποιηθεί σε κοινωνικά θέματα. Κοινωνικά προβλήματα, αδιέξοδα, κρίσεις, αλλά και εκπαιδευτικές εφαρμογές μπορούν με επιτυχία να προβάλλονται και να μεταδίδονται μέσω των κόμικς παρέχοντας πληροφόρηση και γνώσεις .
Η αισθητική τους παρουσίαση είναι ιδιαίτερα επιμελημένη, από το εξώφυλλο ως την
τελευταία λεπτομέρεια και τη σχεδιαστική ακρίβεια. Συχνά ο αναγνώστης σταματά την ανάγνωση για να θαυμάσει το χρώμα, τις υποβλητικές φιγούρες που ξαφνιάζουν για τη ρεαλιστικότητα τους, τη ζωντάνια τους, την ικανότητά τους να πείθουν και τις χρωματικές βαθμίδες που δίνουν την Τρίτη διάσταση του βάθους μαζί με την τέταρτη διάσταση του χρόνου. Τα ασπρόμαυρα κόμικς έχουν μια περίεργη μαγική δύναμη και θαυμάσια αισθητικά αποτελέσματα είτε είναι αφαιρετικά είτε σχεδιασμένα με κάθε δυνατή λεπτομέρεια.
Τα κόμικς δε νεωτερίζουν, αλλά αναπαράγουν στερεότυπες αντιλήψεις τόσο για τις σχέσεις των δυο φύλων , για το ρόλο του χρήματος , για το ρόλο του πολίτη και για τον εθνικό χαρακτήρα διαφόρων λαών όπου οι λιγότερο αναπτυγμένοι λαοί εμφανίζονται αφελείς, εύπιστοι, απλοϊκοί και χρειάζονται πάντα τη βοήθεια των πιο αναπτυγμένων χωρών, ή προβάλλονται ως «κακοί» από τη φύση τους. Ταυτόχρονα ωραιοποιούν τις μορφωτικές και πολιτιστικές αξίες του σύγχρονου καπιταλισμού με σκοπό της ζωής την καλοπέραση και των άνευ ορίων καταναλωτισμό ενώ παράλληλα τονίζουν την αξία του χρήματος.
Ο Ουμπέρτο Έκο σημειώνει: «τα κόμικς είναι ένα βιομηχανικό προϊόν που εκπέμπεται από ψηλά και λειτουργεί σύμφωνα με τους μηχανισμούς του κρυφού πειθαναγκασμού. Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις αντανακλούν την άδηλη παιδαγωγική ενός συστήματος και λειτουργούν ενισχύοντας τους ισχύοντες μύθους και αξίες».
Έναν άλλο ορισμό δίνει ο γνωστός, μεγάλος δημιουργός κόμικς Σκοτ Μακ Λάουντ αναφέροντας ότι κόμικς είναι «σχήματα και εικόνες ευρισκόμενα εσκεμμένα σε σειρά με σκοπό να μεταδώσουν πληροφορίες ή και να προκαλέσουν αισθητική αντίδραση από το χρήστη.».( http://el.wikipedia.org/wiki/Κομικς)
Ανάλογα το πώς ορίζει κανείς τα κόμικς οι ρίζες τους μπορούν να αναζητηθούν στο 15ο αιώνα ή και στα αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Ωστόσο η σημερινή τους μορφή εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα τα κόμικς αναπτύχθηκαν στην Αμερική και εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη όπου και σιγά σιγά καθιερώθηκαν ως ένα σοβαρό είδος τέχνης. (http://el.wikipedia.org/wiki/Κομικς)
Η λέξη κόμικς προέρχεται ετυμολογικά από την λέξη κωμικός κι αυτό γιατί οι πρώτες ιστορίες ήταν κωμικού περιεχομένου. Σύμφωνα με τον ορισμό, κόμικς σημαίνει τέχνη της αφήγησης ιστοριών με διαδοχή σχεδιασμένων εικόνων στη τυπογραφική επιφάνεια και αφηγούνται πάντα ιστορίες οποιουδήποτε περιεχομένου. Για να υπάρξει κόμικς πρέπει να υπάρχουν διαδοχικές εικόνες όπου η μία συνεχίζει το νόημα της άλλης. Μία ιστορία κόμικς είναι πάντα τυπωμένη σε χαρτί.
Όσο αφορά τη δομή των κόμικς αποτελούνται από δύο εικόνες και στην περίπτωση που υπάρχει κείμενο, αυτό δε λειτουργεί ποτέ εις βάρος των εικόνων.
Ο όρος «εικονογράφηση» χρησιμοποιείται από τον Πέτρο Μαρτινίδη. Αυτός ο όρος δεν δεσμεύει την θεματική των ιστοριών, κάτι που κάνει ο όρος «κόμικς» , ο οποίος παραπέμπει σε ιστορίες κωμικού περιεχομένου. Η διαφορά ανάμεσα στην εικογραφήγηση και στην εικονογράφηση είναι ότι στη τελευταία οι εικόνες λειτουργούν διακοσμητικά ενώ στην πρώτη αποτελούν το βασικό στοιχείο για την αφήγηση των ιστοριών. Άρα , ο όρος εικονογράφηση είναι πιο κατάλληλος γιατί περικλείει όλα τα χαρακτηριστικά των ιστοριών κόμικς.
Τα κόμικς καθρεφτίζουν τα χαρακτηριστικά της εποχής μας, καθώς η μεγάλη διάδοσή τους συνδέεται με την αύξηση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά).
Αφού η σύγχρονη τεχνολογία έχει περιορίσει το λόγο και έχει μειώσει την αγάπη για
διάβασμα ωφέλιμων βιβλίων και περιοδικών και η εικόνα έχει κυριαρχήσει σε βάρος του λόγου, τα κόμικς καλύπτουν τις ψυχαγωγικές, αισθητικές, μορφωτικές και παιδαγωγικές ανάγκες τόσο των παιδιών, όσο και των υπόλοιπων αναγνωστών.
Οι πολύχρωμες και πολλές εικόνες των comics δεν κουράζουν, όπως τα γράμματα, και ταυτόχρονα αποτελούν ένα σύγχρονο επικοινωνιακό μέσο αφού τα περισσότερα θέματα των κόμικς είναι επίκαιρα (π.χ. Οικολογική καταστροφή, κίνδυνος πυρηνικού πολέμου κατάκτηση διαστήματος), άλλα τοποθετούνται στο μέλλον (ενεργοποίηση της φαντασίας) ή κάνουν αναδρομή στο παρελθόν (ταξίδι μέσα στο χρόνο για ανακάλυψη θησαυρού).
Η αμεσότητα της επικοινωνίας είναι αυτό που εξασφαλίζει την επιτυχία των κόμικς. Το σενάριο και την αφήγηση των κόμικς την αντιλαμβανόμαστε άμεσα και χωρίς δυσκολία. Τόσο η δομή των επεισοδίων όσο και τα κύρια χαρακτηριστικά των ηρώων επαναλαμβάνονται στερεότυπα. Οι ήρωες είναι πάντα ίδιοι, με τα ίδια ελαττώματα και αρετές . Αυτό κάνει την ανάγνωση και αναγνώριση των χαρακτήρων εύκολη. Τα κόμικς έχουν ανάγκη τη δημιουργική φαντασία του αναγνώστη για να μπορέσουν να συμπληρωθούν και να υπάρξουν. Είναι ερεθίσματα του νου και της φαντασίας. Η εικόνα δεν είναι ούτε απλή, ούτε ευκολοδιάβαστη γιατί συμπυκνώνει πληροφορίες που πρέπει να ερμηνευτούν. Ο αναγνώστης είναι υποχρεωμένος να διακρίνει τα βασικά στοιχεία που τη συνθέτουν, να εντοπίσει τις πληροφορίες και να προσπαθήσει να τις ερμηνεύσει νοηματικά. Επομένως, του δίνεται η ευκαιρία και η δυνατότητα μιας ενεργητικής παρέμβασης, που θα εμποδίσει τη συνείδησή του να αλλοτριωθεί και το πνεύμα του να υποταχθεί.
Το βασικό πλεονέκτημα των κόμικς είναι η επικοινωνιακή δύναμή τους που μπορεί να αξιοποιηθεί σε κοινωνικά θέματα. Κοινωνικά προβλήματα, αδιέξοδα, κρίσεις, αλλά και εκπαιδευτικές εφαρμογές μπορούν με επιτυχία να προβάλλονται και να μεταδίδονται μέσω των κόμικς παρέχοντας πληροφόρηση και γνώσεις .
Η αισθητική τους παρουσίαση είναι ιδιαίτερα επιμελημένη, από το εξώφυλλο ως την
τελευταία λεπτομέρεια και τη σχεδιαστική ακρίβεια. Συχνά ο αναγνώστης σταματά την ανάγνωση για να θαυμάσει το χρώμα, τις υποβλητικές φιγούρες που ξαφνιάζουν για τη ρεαλιστικότητα τους, τη ζωντάνια τους, την ικανότητά τους να πείθουν και τις χρωματικές βαθμίδες που δίνουν την Τρίτη διάσταση του βάθους μαζί με την τέταρτη διάσταση του χρόνου. Τα ασπρόμαυρα κόμικς έχουν μια περίεργη μαγική δύναμη και θαυμάσια αισθητικά αποτελέσματα είτε είναι αφαιρετικά είτε σχεδιασμένα με κάθε δυνατή λεπτομέρεια.
Τα κόμικς δε νεωτερίζουν, αλλά αναπαράγουν στερεότυπες αντιλήψεις τόσο για τις σχέσεις των δυο φύλων , για το ρόλο του χρήματος , για το ρόλο του πολίτη και για τον εθνικό χαρακτήρα διαφόρων λαών όπου οι λιγότερο αναπτυγμένοι λαοί εμφανίζονται αφελείς, εύπιστοι, απλοϊκοί και χρειάζονται πάντα τη βοήθεια των πιο αναπτυγμένων χωρών, ή προβάλλονται ως «κακοί» από τη φύση τους. Ταυτόχρονα ωραιοποιούν τις μορφωτικές και πολιτιστικές αξίες του σύγχρονου καπιταλισμού με σκοπό της ζωής την καλοπέραση και των άνευ ορίων καταναλωτισμό ενώ παράλληλα τονίζουν την αξία του χρήματος.
Ο Ουμπέρτο Έκο σημειώνει: «τα κόμικς είναι ένα βιομηχανικό προϊόν που εκπέμπεται από ψηλά και λειτουργεί σύμφωνα με τους μηχανισμούς του κρυφού πειθαναγκασμού. Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις αντανακλούν την άδηλη παιδαγωγική ενός συστήματος και λειτουργούν ενισχύοντας τους ισχύοντες μύθους και αξίες».